EΠΙΛΕΓΜΕΝΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Τέχνης και Πολιτισμού που αξίζουν την προσοχή μας

ΘΕΑΤΡΟ  -  ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ  -  ΧΟΡΟΣ  -  ΕΚΘΕΣΕΙΣ  -  ΜΟΥΣΙΚΗ  -  ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ 

e-mail επικοινωνίας: romanospresents@gmail.com





......................................................................... ΣΥΝΕΧΙΖΟΝΤΑΙ ............................................................................


ΕΜΣΤ - Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης
Έκθεση "Θόδωρος, γλύπτης, Αντί Αναδρομικής"

Γλυπτική για τη συμμετοχή του κοινού- Απαγορεύεται η συμμετοχή, 1970-2005, Λεπτομέρεια από ψηφιακή εκτύπωση,
Δωρεά του καλλιτέχνη, 2007

Θόδωρος, γλύπτης, Καταπέλτης τεχνητών ήλιων, 1967.  
Κληροδότημα του καλλιτέχνη στο ΕΜΣΤ

Η έκθεση Θόδωρος, γλύπτης, Αντί Αναδρομικής είναι η πρώτη προσπάθεια ερμηνείας και παρουσίασης του έργου του γλύπτη Θόδωρου μετά τον θάνατό του και αξιοποιεί σχεδόν όλα τα έργα και το πλούσιο αρχειακό υλικό που κληροδότησε ο γλύπτης στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης. 
Η έκθεση επιχειρεί να αναδείξει την βαθιά και προφητική σκέψη του, τις σημαντικότερες στιγμές του έργου του αλλά και την συνολική πορεία ενός σύγχρονου δημιουργού που με τα λόγια και τις πράξεις του στιγμάτισε την γλυπτική στην Ελλάδα. Ειδικότερα, ο Θόδωρος αγωνίστηκε για να ανανεώσει την γλυπτική γλώσσα και να την αναδείξει σε ένα περιβάλλον όπου επικρατούσε η έντυπη και οπτικοακουστική επικοινωνία. Μέσα σε αυτή την προσπάθεια, ο Θόδωρος ήταν πρωτεργάτης πρωτοποριακών και σύγχρονων καλλιτεχνικών πρακτικών, πραγματοποιώντας περφόρμανς, ηχητικά γλυπτά, εννοιολογικά έργα αλλά και τις πρώτες δράσεις μιας ιδιότυπης θεσμικής κριτικής, για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Κοινός παρονομαστής σε όλη του τη δραστηριότητα υπήρξε ο κοινωνικός και πολιτικός ρόλος του καλλιτέχνη και η σημασία ένταξης καλλιτεχνικών φωνών στον δημόσιο λόγο. Τις παραπάνω ιδέες ο Θόδωρος τις έκανε πράξη μέσα από τη συστηματική και ιδιαίτερη παρουσία του στα μέσα μαζικής επικοινωνίας: εφημερίδες, ραδιόφωνο και τηλεόραση. Αντλώντας έμπνευση από την ίδια την εκθεσιακή πρακτική του Θόδωρου, όπως και από τα κριτικά του σχόλια πάνω στη λειτουργία των θεσμών, ο σχεδιασμός της έκθεσης αναδεικνύει τα όρια και τις δυνατότητες μιας μουσειακής αναδρομικής έκθεσης. 

Υπονομεύοντας τον προσωποκεντρικό και παρελθοντικό χαρακτήρα μιας αναδρομικής έκθεσης, μαζί με τα έργα του Θόδωρου παρουσιάζονται και έργα 5 συγχρόνων καλλιτεχνών – Νίκος Αρβανίτης, Πάκυ Βλασσοπούλου, Ίρις και Λήδα Λυκουριώτη, Κώστας Μπασάνος, Γιάννης Παπαδόπουλος – που έχουν συνδιαλλαγεί κριτικά με αντίστοιχους διαχρονικούς προβληματισμούς.

Η έκθεση εντάσσεται στο πρόγραμμα παρουσιάσεων της Συλλογής του ΕΜΣΤ και θα λάβει χώρα στον 2ο όροφο του Μουσείου (χώρος παρουσίασης των συλλογών). Η σκηνογραφία της έκθεσης έχει υλοποιηθεί από τον αρχιτέκτονα και σκηνογράφο Γιάννη Αρβανίτη και οριοθετεί ενότητες έργων μέσα από ειδικά διαμορφωμένους νέους εκθεσιακούς χώρους που διαδέχονται ο ένας τον άλλον καταλήγοντας σε ένα απρόσμενο περιβάλλον συνύπαρξης των έργων με τον επισκέπτη. Ο συνολικός χώρος έχει διαμορφωθεί ριζικά ώστε να μπορεί να φιλοξενεί και μελλοντικές εκθέσεις της Συλλογής. 

ΘΟΔΩΡΟΣ,  Περικεφαλαία αυτοκτονίας, 1964, Μικτή τεχνική
 Κληροδότημα του καλλιτέχνη στο ΕΜΣΤ

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΘΟΔΩΡΟΥ

Ο Θόδωρος (Παπαδημητρίου) γεννήθηκε το 1931 στο Αγρίνιο. Την περίοδο 1952-1957 σπούδασε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας. Από το 1959 έως το 1962 συνέχισε τις σπουδές του με κρατική υποτροφία στο Παρίσι, στην École Nationale Supérieure des Beaux-Arts, καθώς και στην Académie du Feu, όπου σπούδασε μεταλλοτεχνία. Συνεργάστηκε με την Αίθουσα Τέχνης Δεσμός –εκεί πραγματοποίησε πολλές από τις πιο σημαντικές του ατομικές εκθέσεις–, όπως και με το Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Ιλεάνα Τούντα. Το 1972 ο Θόδωρος δίδαξε στο California State University ενώ το 1980 εκλέχθηκε καθηγητής Πλαστικής στη Σχολή Αρχιτεκτόνων του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, όπου δίδαξε μέχρι το 1998. Ανάμεσα στις κυριότερες εκθέσεις του είναι η συμμετοχή στα Ευρωπάλια το 1982 στις Βρυξέλλες με την Performance ΧΕΙΡΙΣΜΟΣ ΧΧΧ – One-man Sculptural Musical Show και η αναδρομική έκθεση με τίτλο Στίγματα Πορείας- Ίχνη Αφής, Αντικείμενα, στην Εθνική Πινακοθήκη το 1984. Συμμετείχε σε πολλές εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό, ενώ με τις πολυάριθμες μεγάλες ατομικές του εκθέσεις προσπαθούσε συχνά να επανανοηματοδοτήσει το πρώιμο έργο του. Πέθανε το 2018 στην Αθήνα. Με τη διαθήκη του κληροδότησε 110 έργα του καθώς και το εργαστήριο του στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης.


Επιμέλεια: Σταμάτης Σχιζάκης
Η έκθεση διαρκεί έως τις 8 Φεβρουαρίου 2026

Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης: Λεωφ. Καλλιρρόης & Αμβρ. Φραντζή (Πρώην Εργοστάσιο ΦΙΞ)



..........

ΕΜΣΤ - Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης
To EΜΣΤ παρουσιάζει 2 ατομικές εκθέσεις και 2 μεγάλης κλίμακας in situ νέες αναθέσεις των διεθνώς αναγνωρισμένων καλλιτεχνών 
JANIS RAFA. SAMMY BALOJI.
KASPER BOSMANS. EMMA TALBOT. 
 
Η υποβλητική και εμβυθιστική ατομική έκθεση της Τζάνις Ράφα «Εμείς που Προδώσαμε τα Άλογα» διερευνά θέματα ελέγχου, οικειότητας και εκμετάλλευσης των ζώων αυτών, ενώ η πρώτη ατομική έκθεση του Sammy Baloji στην Ελλάδα «Απόηχοι της Ιστορίας, σκιές της προόδου» αποτελεί μια έντονη κριτική ματιά στο θέμα της αποικιακής κληρονομιάς και της εκμετάλλευσης των πόρων. Η νέα καλειδοσκοπική τοιχογραφία 30 μέτρων του Kasper Bosmans «Το θολό βλέμμα» (2025) εξετάζει την εργαλειοποιήση των ζώων από τους ανθρώπους, ενώ η νέα μνημειώδης ζωγραφική εγκατάσταση από μετάξι, ύψους 9 μέτρων, «Human/Nature» (2025) της Emma Talbot μας προσκαλεί να φανταστούμε  ένα καλύτερο μέλλον με πιο αρμονικές σχέσεις ανθρώπων και φύσης.
Μαζί, αυτές οι εκθέσεις, με έργα που διεγείρουν τη συνείδηση, μας προσκαλούν να αναλογιστούμε την καταλυτική επιρροή του ανθρώπου στην γη, τα οικοσυστήματα της και την μη-ανθρώπινη ζωή γενικότερα.

Τζάνις Ραφα: We betrayed the horses / Εμείς που προδώσαμε τα άλογα

Τζάνις Ράφα The Absence of your Body has Shaped the Spectacles of our Past 2025
 (video still) Δικάναλη βίντεο εγκατάσταση, έγχρωμη, ήχος, 12'
Ευγενική παραχώρηση του καλλιτέχνη Παραγωγή του ΕΜΣΤ | Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης 

Η Ελληνίδα Τζάνις Ράφα έχει τα τελευταία χρόνια εδραιώσει τη διεθνή της θέση ως μια από τις πιο δυναμικές νέες καλλιτέχνιδες με ιδιαίτερο και μαχητικό ενδιαφέρον για τα ζώα, και ιδιαίτερα τα άλογα. Το έργο τ​ης στον κινηματογράφο, το βίντεο, τις εγκαταστάσεις​ και τη γλυπτική διερευνά τις σύνθετες σχέσεις μεταξύ ανθρώπινων και μη ανθρώπινων ζώων και προβάλλει θέματα αγάπης και κυριαρχίας, αποπλάνησης και συναίνεσης, θνησιμότητας και απώλειας. Η Τζάνις Ράφα εξερευνά τα ζωώδη ένστικτα και τις συμπεριφορές, την κληρονομική βία και τους ανθρώπινους φόβους, επιθυμίες και αποτυχίες.
H πρώτη της ατομική θεσμική έκθεση στην Ελλάδα με τον τίτλο «Εμείς που Προδώσαμε τα Άλογα», με νέες δουλειές, όλες αναθέσεις του ΕΜΣΤ, παρουσιάζει μια σειρά νέων έργων που εστιάζουν στην επιθυμία και την κυριαρχία επί του σώματος του αλόγου. Η καλλιτέχνιδα μεταμορφώνει δύο αίθουσες του Μουσείου σε μια υποβλητική εγκατάσταση και προσκαλεί τους επισκέπτες να αναθεωρήσουν τις παγιωμένες έννοιες της παραγωγικότητας των ζώων, της αποτελεσματικότητας και του θεάματος, και να επανεξετάσουν τον αποπλανητικό και συχνά βίαιο δεσμό μεταξύ ανθρώπων και ζώων.

Επιμέλεια: Δάφνη Βιτάλη. Εκθεσιακός χώρος 2ου ορόφου.
Η έκθεση διαρκεί έως τις 5 Οκτωβρίου 2025.

Sammy Baloji: Echoes of History, Shadows of Progress / Απόηχοι της Ιστορίας, σκιές της προόδου

Sammy Baloji A Blueprint for Toads and Snakes, 2018 Άποψη εγκατάστασης (λεπτομέρεια): Framer Framed, 2018.
 
© Framer Framed / Eva Broekema Ευγενική παραχώρηση του καλλιτέχνη και της Imane Farès, Παρίσι

Με το όνομά του να εμφανίζεται σταθερά ψηλά στη λίστα του ΑRT REVIEW με  τους 100 πιο επιδραστικούς ανθρώπους στον χώρο των τεχνών, ο Sammy Baloji είναι ένας περιζήτητος καλλιτέχνης παγκοσμίου φήμης. Εδώ και 20 χρόνια το έργο του διερευνά την πολύπλοκη σχέση της πολιτιστικής ταυτότητας, της αποικιακής ιστορίας και της βιομηχανικής εκμετάλλευσης στη γενέτειρά του, τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό. Η έκθεση «Απόηχοι της Ιστορίας, σκιές της προόδου» περιλαμβάνει βίντεο, εγκαταστάσεις και σειρές φωτογραφιών από το έργο του τα τελευταία 13 χρόνια, καθώς και ένα νέο έργο που είναι ανάθεση του ΕΜΣΤ. Όπως υποδηλώνει ο τίτλος, η έκθεση εξετάζει τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ της προαποικιακής αυτοκρατορίας του Κονγκό και της Ευρώπης, διερευνά πώς η βίαιη εκμετάλλευση και η εξόρυξη πόρων που υπέστη η χώρα του υπό τη βελγική αποικιακή κυριαρχία έχει επηρεάσει την τοπική υποδομή, την αρχιτεκτονική, τον πολιτισμό και τη φύση της χώρας· και στρέφει το βλέμμα του στις τρέχουσες μορφές εξόρυξης πόρων στην περιοχή της Κατάνγκα και την οικολογική καταστροφή που προκαλούν.
Ο Sammy Baloji θα συμμετέχει και στην μεγάλη ομαδική έκθεση «Why Look at Animals: A Case for the Rights of Non-Human Lives / «Γιατί να κοιτάμε τα ζώα; Δικαιοσύνη για την μη-ανθρώπινη ζωή», που εγκαινιάζεται στις 15 Μαίου.

Επιμέλεια: Ιόλη Τζανετάκη. 
Εκθεσιακός χώρος Ισογείου.
Η έκθεση διαρκεί έως τις 2 Νοεμβρίου 2025.

Kasper Bosmans: The Fuzzy Gaze / Το Θολό Βλέμμα

Kasper Bosmans 9 Sisters (with 12 Legends: Vair Lotion [Soot, Moat; Fight, Fiancé; Bait; Mum, Cut]), 2020
Τοιχογραφία, φαβή τοίχου και μολύβι, μεταβλητές διαστάσεις
Ευγενική παραχώρηση του καλλιτέχνη και του Museum De Pont

Ο Kasper Bosmans φημίζεται για το πολυσχιδές έργο του που περιλαμβάνει γλυπτική, ζωγραφική, εγκαταστάσεις και σχέδιο. Τα έργα του είναι περίπλοκες συνθέσεις ζωγραφικές γεμάτες αναφορές στην υψηλή τέχνη, τη λογοτεχνία, τη λαογραφία, τη μυθολογία, και την ανθρωπολογία, με παιχνιδιάρικη προσέγγιση και queer πρίσμα. Στην τελευταία δουλειά του ο Kasper Bosmans προσκαλεί το κοινό να εξετάσει τους μεταβαλλόμενους ρόλους των ζώων στην ανθρώπινη κοινωνία μέσα από μια πλούσια οπτική αφήγηση.
Το έργο του στο ΕΜΣΤ, μια τοιχογραφία 30 μέτρων στο ισόγειο, απεικονίζει την ιστορία και την εξέλιξη της σχέσης ζώων-ανθρώπων με τη μορφή μιας πομπής. Άλογα, αρκουδάκια, σκαντζόχοιροι, βάτραχοι και μάτια αιλουροειδών συνθέτουν ποικίλες σκηνές σε διάφορες συνθήκες (από οικιακούς χώρους έως αρένες τσίρκου) αποκαλύπτοντας ζώα ως συντρόφους, διασκεδαστές και εμπορεύματα υποταγμένα και προσαρμοσμένα στην ανθρώπινη χρησιμότητα και επιθυμία.
Το έργο «Το Θολό Βλέμμα» είναι ανάθεση του ΕΜΣΤ και αποτελεί προοίμιο και μέρος της μεγάλης ομαδικής έκθεσης «Why Look at Animals: A Case for the Rights of Non-Human Lives / «Γιατί να κοιτάμε τα ζώα; Δικαιοσύνη για την μη-ανθρώπινη ζωή», που εγκαινιάζεται στις 15 Μαίου.
Το έργο του Κasper Bosmans είναι αποτέλεσμα του Προγράμματος Φιλοξενίας (Residency) του Έργου SUB 6.4., «Δράσεις για την προώθηση των ελληνικών πολιτιστικών εξαγωγών και την ενίσχυση του ελληνικού πολιτιστικού ονόματος από το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης της Αθήνας», το οποίο υλοποιείται στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» και χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση – NextGenerationEU.


Εκθεσιακός χώρος Ισογείου
Η έκθεση διαρκεί έως τις 15 Φεβρουαρίου 2026.


Emma Talbot: Human/Nature

Emma Talbot, Human/Nature (λεπτομέρεια), 2025. 
Ευγενική παραχώρηση της καλλιτέχνιδος
Η Emma Talbot, γνωστή για τις μεγάλης κλίμακας εγκαταστάσεις ζωγραφικής ​σ​ε μετάξι, εγείρει με τα έργα της ζητήματα σχετικά με την οικολογία και το περιβάλλον, στα οποία συνδυάζει ζωγραφική, σχέδιο, κινούμενα σχέδια και γλυπτική μεγάλης κλίμακας με χαρακτηριστικές εικόνες, μυθολογικά και ρυθμικά μοτίβα, ζωηρά χρώματα και καλλιγραφικά κείμενα.
Το «Human/Nature», σε ανάθεση του ΕΜΣΤ, αποτελείται από  μια μνημειώδη υφασμάτινη εγκατάσταση, ύψους 9 μέτρων, από βαμμένο μετάξι και μια συνοδευτική ταινία κινουμένων σχεδίων με τίτλο You Are Not the Center (inside the animal mind) / Δεν είσαι το επίκεντρο (μέσα στο μυαλό του ζώου). Σε αυτά –όπως και σε πολλά από τα έργα της Emma Talbot – υπάρχει μια γυναίκα πρωταγωνίστρια/οικοφεμινίστρια – μια εκδοχή της ίδιας της καλλιτέχνιδας – που πάντα ψάχνει και εξερευνά, προσπαθεί να κατανοήσει τον κόσμο. Μαζί, τα δύο αυτά έργα, επιδιώκουν να ξεδιαλύνουν τις αγκυλώσεις ανθρώπου-φύσης και να οραματιστούν τη δυνατότητα ενός εναλλακτικού, καλύτερου μέλλοντος.
Το έργο «Human/Nature» είναι ανάθεση του ΕΜΣΤ και αποτελεί προοίμιο και μέρος της μεγάλης ομαδικής έκθεσης «Why Look at Animals: A Case for the Rights of Non-Human Lives / «Γιατί να κοιτάμε τα ζώα; Δικαιοσύνη για την μη-ανθρώπινη ζωή», που εγκαινιάζεται στις 15 Μαίου.

Εκθεσιακός χώρος 2ου ορόφου
Η έκθεση διαρκεί έως τις 15 Φεβρουαρίου 2026.









Αυτές οι 4 εκθέσεις αποτελούν μέρος του ευρύτερου προγράμματος του ΕΜΣΤ για το 2025, το οποίο εστιάζει στη διερεύνηση των σύνθετων δυναμικών μεταξύ ζώων και ανθρώπων και τον κομβικό τους ρόλο στην πλανητική ευημερία.
Πυρήνας αυτού του προγράμματος είναι η μεγάλη ομαδική διεθνής έκθεση «Why Look at Animals: A Case for the Rights of Non-Human Lives / «Γιατί να κοιτάμε τα ζώα; Δικαιοσύνη για την μη-ανθρώπινη ζωή» σε επιμέλεια της Κατερίνας Γρέγου, καλλιτεχνικής διευθύντριας του ΕΜΣΤ, ενώ οι υπόλοιπες ατομικές εκθέσεις και εγκαταστάσεις συμβάλουν στη διεύρυνση αυτού του οικολογικού προβληματισμού σε ολόκληρο το μουσείο και στην πραγμάτωση ενός διαλόγου σε σχέση με ηθικά και οικολογικά ζητήματα αναφορικά με τα δικαιώματα των ζώων και τη δικαιοσύνη, αλλά και ζητήματα φροντίδας της χλωρίδας και πανίδας του πλανήτη. 
Η έκθεση «Γιατί να κοιτάμε τα ζώα; Δικαιοσύνη για την μη ανθρώπινη ζωή», στην οποία συμμετέχουν πάνω από 60 καλλιτέχνες, θα εγκαινιαστεί στις 15 Μαΐου του 2025.

Το ΕΜΣΤ είναι ένα από τα μοναδικά εθνικά ιδρύματα τέχνης στον κόσμο που επιτρέπει την είσοδο στα κατοικίδια ζώα.
Τα κατοικίδια ζώα και οι ιδιοκτήτες  τους είναι ευπρόσδεκτοι στους χώρους και τις εκθέσεις του Μουσείου.


Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης: Λεωφ. Καλλιρρόης & Αμβρ. Φραντζή (Πρώην Εργοστάσιο ΦΙΞ)